Ο Ασίκ Καρίπης ο φτωχός
στον Καύκασο γυρνούσε,
βρε ολομοναχός.
Κι απ’ το Σιβάζ ήρθαν γραφτά
παντρεύουν την καλή του,
βρε αχ, για τα λεφτά!
Κι ο Ασίκης το καλό του σάζι
σκασμένος δίνει μία,
βρε αχ και το σπάζει!
Δε φτάνω, λέει, μπαϊλντισμένος.
Μα να σου ο Αϊ-Γιώργης,
βρε5 αρματωμένος.
Μεγάλε μου Αϊ-Γιώργη Καπετάνιο6
δανείζεις το άτι σου,
μωρέ σε Μουσουλμάνο;
Πάρ’ το Καρίπ και μην ξεχάσεις,
στη γης μη βάλεις πόδι,
μπρε και θα προφτάσεις.
Πετάει ο ασίκης στον αέρα
και φτάνει στο Σιβάζ,
μωρέ την ίδια μέρα!
Κι αρπάζει την καλή του απ’ τα καπάνια7
κι ανέβηκαν ψηλά, μωρέ,
πολύ ψηλά, στα επουράνια!
Σημείωση
- Ασίκης στα αραβικά σημαίνει εραστής, ερωτευμένος και ελληνικά ωραίος άντρας που συνδυάζει τη σωματική ομορφιά με ψυχικά χαρίσματα, λεβέντης. Στις γλώσσες, όμως, της Ανατολής σημαίνει τραγουδιστής και οργανοπαίχτης συνήθως πλανόδιος, ποιητής και συνθέτης των τραγουδιών που τραγουδάει. Σημαίνει τροβαδούρος. Τα τραγούδια των Ασίκηδων ήταν μακροσκελή και εναλλάσσονταν με διηγήσεις και μιμήσεις, με επαναλήψεις γνωστών επών που προσαρμόζονταν στην επικαιρότητα, αντίθετα με τα τραγούδια των Ρεμπέτηδων, που συνέπτυσσαν σε μικρό αριθμό τετράστιχων τις ιστορίες που τραγουδούσαν για τους κατοίκους των πόλεων.
- Ένας τέτοιος Ασίκης ήταν και ο μυθικός Ασίκ Καρίπ που το όνομά του σημαίνει «φτωχός ασίκης». Την παράδοση για το φτωχό ασίκη και τον Αϊ-Γιώργη την πήραμε από ένα διήγημα του Αλέξανδρου Πούσκιν, ο οποίος έζησε τις πρώτες δεκαετίες του 19ου αιώνα και πήγε στον Καύκασο στα 1820, όπου μελέτησε τις εκεί λαϊκές παραδόσεις και κατέγραψε και τον θρύλο του Ασίκ Καρίπ.
- Ο φτωχός Ασίκης καταγόταν από το Σιβάζ, τη Σεβάστεια, πόλη της ανατολικής Μικρασίας νοτίως του Πόντου και τριγυρνούσε σ’ όλη την ανατολή και στον Καύκασο. Έχουν σωθεί τραγούδια του, αλλά υπάρχει και η άποψη ότι ήταν πρόσωπο μυθικό.
- Οι Ασίκηδες συνόδευαν το τραγούδι τους με το σάζι, ένα έγχορδο που μοιάζει με μπουζούκι με πολύ μακρύ μπράτσο που το παίζουν με τα δάκτυλα ή και με δοξάρι σαν όρθιο βιολί, όπως τον ποντιακό κεμεντζέ ή την κρητική λύρα.
- Η σχέση του Ασίκ Καρίπ με τον Αϊ-Γιώργη είναι συμβολική, γιατί είναι όπως λέει η ασματική του ακολουθία «ο των αιχμαλώτων ελευθερωτής και των πτωχών υπερασπιστής» και εμφανίζεται πάντα όταν τον επικαλούνται ζητώντας βοήθεια, όποιοι κι αν είναι αυτοί ανεξάρτητα από τη θρησκευτική τους ένταξη.
- Τα καπάνια είναι τα μαγαζιά του Παζαριού.
Ο θρύλος του Φτωχού Ασίκη σημαίνει πως μπροστά στην εισβολή της εμπορευματοποίησης των πάντων, με την κυριαρχία των μεσαζόντων μεταπρατών, συμμάχησαν Χριστιανοί και Μουσουλμάνοι για να σώσουν τουλάχιστον το γάμο από έρωτα και να εμποδίσουν τα συνοικέσια από συμφέρον.
